’Prijs voor liter benzine schiet door naar €2,50’

De adviesprijs voor deze dinsdag van 2,40 euro per Euro 95-liter, die consumentencollectief United Consumers verzamelt bij vijf grote oliemaatschappijen, is een richtprijs en deels symbolisch. Zij komt op de tankbon langs de grote autoroutes, even daarbuiten ligt de prijs soms tientallen centen lager. Tanken onder twee euro per liter is echter vrijwel niet meer mogelijk.

„De prijs van ruwe olie stijgt nu dermate hard, dat het bijna niet anders kan dan dat de benzineprijzen nog verder gaan oplopen naar die 2,50 euro”, aldus Van der Straaten.

De basis van alle geraffineerde benzinesoorten en diesel is de opgepompte Brent-olie, die in tarief maandag in één klap 10 procent steeg en door de grens van 135 dollar per vat (159 liter) ging. In euro’s is de olie nog nooit zo duur geweest, aldus energie-econoom Hans van Cleef van ABN Amro.

Sancties

„Dé grote angst achter die prijsstijging is dat de Europese Unie en de Verenigde Staten hun sancties tegen president Poetin opvoeren nu hij aangeeft de oorlog in Oekraïne te willen doorzetten”, zegt Van Straaten.

Een volgende sanctie tegen Poetin kan een blokkade van alle olie en gas uit Rusland zijn. Hoewel premier Rutte maandag aangaf daar niets voor te voelen. De Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken zegt voorstander van de blokkade te zijn en geen enkele sanctie tegen Rusland onbenut te willen laten. Hij wil in die sanctie liefst, maar niet noodzakelijk samen optrekken met Europa. Japan doet ook mee. Rusland levert rond 15 procent van alle olie.

„Kopers worden steeds terughoudender om Russische olie te kopen vanwege het risico op sancties”, aldus ING-marktanalist Warren Patterson. Met een blokkade voor alle Russische olie en gas komt direct minder brandstof op de toch al krappe markt, waardoor prijzen zullen stijgen.

Een andere belangrijke reden voor de prijsstijging is dat olie wordt afgerekend in Amerikaanse dollars. Die munt is traditiegetrouw een vluchtheuvel voor aandelenbeleggers en stijgt enorm. Waarmee ook de prijs van ruwe olie en uiteindelijk tanken aan de pomp duurder wordt.

Op deze extreme prijsstijgingen hebben grote beleggingsfondsen al enige tijd gerekend. Zij staken kapitaal in beleggingen en aankopen van olie en duwen de prijs ook omhoog. Sinds eind vorig jaar gokt een aantal voor dit jaar al op 175 dollar per vat. Veel hedgefondsen speculeerden maandag op een nog verdere stijging van prijzen: zij rekenen nu gemiddeld op een prijs van 200 dollar per vat en jagen zo de prijzen omhoog.

Die prijzen zijn maar uitlopers van een hele markt van grondstoffen die in prijs zijn gestegen. Maandag steeg de Europese gasprijs 70% tot een record van 335 euro per megawattuur. Die prijsstijging zien consumenten terug op hun energierekening.