Hoewel Klimaatminister Rob Jetten (D66) en D66-staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) tot op heden volhouden dat het Groningenveld ook dit jaar ’op een waakvlam’ blijft staan, en in 2023 of 2024 definitief dichtgaat, adviseren de deskundigen vanwege de grote onzekerheid op de gasmarkt door de Oekraïne-oorlog anders. Dat de Mijnraad – bestaande uit bijvoorbeeld hoogleraren van meerdere universiteiten – nu voor de tweede keer in enkele maanden tijd waarschuwt is opvallend, omdat vanuit het kabinet sussende woorden klinken over leveringszekerheid. De experts constateren juist dat er onvoldoende zekerheid is, net als werkgeversclubs VNO-NCW en MKB-Nederland die hun zorgen recent uitten.
De Mijnraad pleit ervoor de opslagen nu snel veel meer te vullen om tekorten in de winter te voorkomen, juist omdat Rusland de gaskraan naar Europa deels heeft dichtgedraaid. „De leveringszekerheid van gas staat stevig onder druk en is in een aantal toekomstscenario’s niet gegarandeerd. Nadenken over en het voorbereiden van overheidsingrijpen is daarom gerechtvaardigd”, waarschuwt ir. Staf Depla, voorzitter van de Mijnraad. Hij ziet ’alle aanleiding om te streven naar een vulgraad van de bergingen van honderd procent’. Die moet dienen als ’strategische voorraad’ van zo’n twintig procent extra. „Afgezet tegen de kosten van de mogelijke maatschappelijke ontwrichting – zeker die in de meer extreme scenario’s – denkt de Mijnraad dat deze kosten de moeite waard zijn.”
Compensatie voor Groningers
De nieuwste kabinetsplannen met noodmaatregelen zijn volgens hen onvoldoende om een winter in de kou te kunnen voorkomen. Nederland zet bijvoorbeeld in op extra aanvoer van vloeibaar gas (lng). „Het is niet zeker of het aantrekken van lng-import al het Russische gas kan vervangen”, staat in het advies. Daarin roepen de deskundigen op om Groningen voor te bereiden op heropening. „De inzet van het Groningenveld voor het vullen van de opslagen en als noodmaatregel is in de ogen van de Mijnraad een reële optie om in beschouwing te nemen en voor te bereiden.”
Daarbij moet volgens de experts wel duidelijk worden hoeveel productie er nodig is in de verschillende scenario’s om de gasopslagen maximaal te vullen. „En hoeveel gas er binnen de geldende normen voor veiligheid gewonnen kan worden uit het Groningenveld.” Ook moet er goede compensatie voor de Groningers zijn.
Normaliter was alleen de minister van Economische Zaken en Klimaat bevoegd hierover besluiten te nemen. Sinds deze kabinetsperiode is er ook een staatssecretaris verantwoordelijk voor de afhandeling van de aardbevingsproblematiek. Daarin schuilt een risico, stelt de Mijnraad vast. „In de nu ontstane gascrisis heeft dit tot gevolg dat de leveringszekerheid, het gebruik van de gasopslagen en het Groningenveld, en de gevolgen voor de economie niet in één portefeuille zijn samengebracht, met als risico dat de samenhang tussen deze onderwerpen niet gebalanceerd in beeld komt.”
Felle bewoordingen
Klimaatminister Rob Jetten en staatssecretaris Hans Vijlbrief laten weten het advies „te bestuderen. We zullen het betrekken bij onze vervolgacties voor het borgen van de leveringszekerheid.” Afgelopen week liet Vijlbrief nog in felle bewoordingen weten dat hij Groningen niet verder open wil draaien, behalve als ziekenhuizen of scholen in de kou komen te zitten. „Extra gas winnen in Groningen is niet veilig”, stelde Vijlbrief vast.
In het nieuwste advies van de Mijnraad worden echter ook scenario’s in kaart gebracht die niet alleen Groningen raken, maar ook vooruitlopen op eventuele verplichte afschakeling van grootverbruikers (zoals de industrie) en het mkb. Dat levert volgens de Mijnraad ook grote economische schade en zelfs ’maatschappelijke ontwrichting’ op. Zij roepen het kabinet op ’om ons ook voor te bereiden op de meest extreme, moeilijk denkbare scenario’s’, zoals dat ook gebeurt bij bijvoorbeeld waterveiligheid. Nederland moet zich „nu in korte tijd beraden op de mogelijke strategieën en maatregelen ter voorbereiding op een mogelijke gascrisis door het verder wegvallen van Russisch gas”, staat in het advies.
Recent Comments